مهندسي پزشکي

مهندسي پزشکي يا مهندسي زيست پزشکي (به انگليسي: Biomedical engineering) به دنبال ايجاد ارتباط منطقي بين علوم مهندسي و دانش پزشکي مي‌باشد.

تا قبل از قرن بيستم ميلادي تشخيص و درمان در زمان بيماري بر اساس بررسي حالات بيمار، مطالعه سندرم‌ها و عارضه‌هاي مربوط و ارائه مجموع‌هاي از روش‌هاي شناخته شده مبتني بر تجويز دارو يا اعمال برخي عمل‌هاي جراحي صورت مي‌گرفت. اما در اوايل قرن بيستم و در اوج آن در دهه‌هاي 30 و 40 مفهوم جديدي در پزشکي مطرح گرديد. بر اين اساس، ساختار بدن انسان به مشابه يک نظام بسيار هماهنگ مهندسي فرض و بيماري به عنوان عامل بي‌نظمي در اين ساختار مطرح گرديد. به اين ترتيب دانشي به عنوان مهندسي پزشکي بنيان‌گذاري شد که حوزه فعاليت آن مطالعه ساختار بدن انسان به صورت سيستميک، کشف قوانين فيزيکي و معادلات رياضي حاکم بر اجزاء سيستم، فهم اندرکنش بين آنها، مدل‌سازي اين فرايندها و بررسي تأثير بيماري بر روي اين ساختار منظم و به تبع آن ارائه روش‌هاي تشخيصي و درماني مفيدتر براي بهبود بيماري‌ها بود.

در مهندسي پزشکي با تلفيقي از علوم مهندسي برطرف کردن نيازهاي پزشکي در زمينه ساخت و نگهداري تجهيزات و نيز ساخت ابزارهاي پزشکي براي کاربردهاي پيشگيري، تشخيص و درمان بيماري‌ها مد نظر مي‌باشد. اين رشته کاربرد علوم فني و مهندسي است در ياري‌رساندن به پزشکان در تشخيص و درمان بيماري‌ها.

مهندسي پزشکي يکي از تازه‌ترين رشته‌هايي است که قدم به عرصه دنياي تکنولوژي جهاني نهاده و اين رشته بدين منظور شکل يافته تا پزشکان را در تشخيص و درمان ياري دهد. مهندسي پزشکي دقت و تنوع در تشخيص را گسترش داده‌است به‌طوري‌که تشخيص بدون دستگاه‌ها امکان‌پذير نيست. تاکنون دستگاه‌هايي از جمله EEG ,ECG ,MRI ,CT-Scan کمک بسيار بزرگي به پزشکي نموده‌اند و هم راستاي وسايل تشخيصي وسايل و مومات درماني گسترش يافته تا بيماران را به گونه‌اي تحت درمان قرار گيرند که مي‌توان سمعک، ونتيلاتور، دياليز (تراکافت)، فراصوت (اولتراسوند) و کاربردهاي متعدد ليزر را نام برد. مهندس پزشکي در گام‌هاي اوليه 1- بهره‌برداري، 2- تعمير، 3- پشتيباني و 4- نگهداري و 5- تنظيم و استانداردسازي دستگاه‌ها را انجام مي‌دهد و در مراحل بالاتر 6- توسعه، ارتقاء و بهبود دستگاه‌هاي پزشکي يا حتي مي‌تواند به 7- طراحي و ساخت يک دستگاه اقدام کند. در اين رشته به علت ابداعات و نوآوري وسيعي که صورت مي‌گيرد شاخه‌هاي جديدي از مهندسي پزشکي سازمان مي‌گيرند که شرح مختصري از زيرشاخه‌هاي اين رشته ذکر شده‌است.

محتويات

1گرايش‌ها

1.1مهندسي پزشکي در ايران

1.1.1طراحي و ساخت

1.1.2تعمير و نگهداري و بهينه‌سازي

1.1.3تشخيص بيماري و درمان

1.2گرايش مهندسي پزشکي باليني

1.3گرايش بيوالکتريک

1.4گرايش بيومکانيک

1.5گرايش بيومواد

1.6گرايش مهندسي بافت

1.7گرايش پردازش تصاوير پزشکي

1.8گرايش مهندسي توانبخشي

1.9گرايش مدل‌سازي سيستم‌هاي فيزيولوژيکي

1.10گرايش ابزار دقيق در مهندسي پزشکي

1.10.1گرايش مديريت فناوري اطلاعات پزشکي در ايران

2جستارهاي وابسته

3پيوند به بيرون

گرايش‌ها

مهندسي پزشکي رشته‌اي متشکل از گرايش‌هاي متعدد مهندسي و علوم پزشکي است. در نتيجه پيدايش گرايش‌هاي جديد اين رشته دور از انتظار نخواهد بود. هم‌اکنون در ايران در مقاطع مختلف آموزش عالي گرايش‌هاي زير تدريس مي‌گردند:

مهندسي پزشکي باليني

بيوالکتريک

بيومکانيک

بيومواد

مهندسي بافت

پردازش تصاوير پزشکي

مهندسي توانبخشي

مهندسي ورزش

مدل‌سازي سيستم‌هاي فيزيولوژيکي

ابزار دقيق در مهندسي پزشکي

مهندسي پزشکي در ايران

اسم اين رشته به خوبي انتخاب شده و ترکيبي صحيح از دو گروه رياضي و تجربي است. مهندسي و پزشکي همکاري مطلوب و شايسته‌اي را در کمک به بيماران و پزشکان آغاز کرده‌اند و در اين راه گام‌هاي مؤثري برداشته شده‌است که هر روزه بسياري از خبرهاي آن را در رسانه‌هايي شنيده‌ايد با توجه به گسترش روزافزون سيستم‌هاي مهندسي در حيطه بهداشتي و پزشکي، تربيت و وجود نيروي انساني متخصص و متبحر که آشنا به وسايل و تجهيزات پزشکي امري ضروريست.

ادامه مطلب.